Wadi Rum
Pustynia Wadi Rum (czyt. Ładi Ramm) to jedno z najpiękniejszych miejsc w Jordanii. Mimo że jest to miejsce turystyczne, nie czuć w nim aż takiej komercji jak np. w Petrze. Pustynia została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2005 roku. Oprócz malowniczych krajobrazów, przepięknych gór, formacji skalnych i wydm znajdziemy tam miejsca historyczne związane z działalnością Lawrence’a z Arabii oraz wiele nabatejskich i islamskich inskrypcji. Obszar chroniony Wadi Rum gdzie znajdują się najpiękniejsze formacje i zabytki to ok 720 km kwadratowych. Najwyższą górą jest Jabal Umm Ad Dami, znajdująca się 1850 m n.p.m. i jest najwyższym szczytem Jordanii. Na pustyni można spędzić kilka godzin jak również kilka dni. Noclegi dostępne są w tradycyjnych beduińskich namiotach oraz luksusowych banieczkach.
Często pojawia się pytanie o zwierzęta na pustyni. Oczywiście najbardziej popularne i wszechobecne są wielbłądy. Nie są dzikie, ale właściciele często wypuszczają je, aby spacerowały po dolinach. Na Wadi Rum żyją też węże, jaszczurki, skorpiony, liski pustynne, króliki i wilki nie jest jednak łatwo je spotkać.
Wadi Rum to również miejsce znane z filmów, na pustyni kręcono m.in. Marsjanina, Transformersów, Prometeusza, Gwiezdne Wojny, Lawrence’a z Arabii, Aladyna czy Diunę.
Obszar chroniony Wadi Rum podzielony jest pomiędzy 2 plemiona: Zalabieh, mieszkający w wiosce Wadi Rum znajdującej się na obszarze chronionym, nazywani operator nr 1 i Zawideh, mieszkający w wiosce Disah, nazywani operator nr 2. Aby wyjaśnić, będę operować numerami. Operator 1 ma dostęp do większej części pustyni. W tym momencie plemiona dogadały się między sobą i operator 2 może odwiedzać miejsca jak np. łuk skalny Um Fruth czy Dom Lawrence’a, inaczej nie mogliby organizować jeep tourów, ponieważ ilość atrakcji na ich terenie jest niewielka. W zależności od pochodzenia campy i przewodnicy będą operować w danej części pustyni, która należy do ich plemienia.
Operator 1, czyli Beduini z wioski Wadi Rum
Będą miały campy bardziej w głąb pustyni, daleko od głównych dróg. Oferują dłuższe jeep toury i więcej miejsc do odwiedzenia.
Operator 2, czyli Beduini z wioski Disah
Oferują tańsze wersje namiotów “bubble”, część campów będzie blisko głównej drogi. Oferują krótsze jeep toury, mogą dojechać do mniejszej ilości atrakcji.
Na obszarze chronionym znajdują się tylko 3 luksusowe campy z namiotami bubble: Aisha Luxury Nigts, Palmera i Luxury Night. Pozostałe campy oferują standardowe namioty domki o różnym poziomie komfortu i wyposażenia jak i z większymi oknami czy prywatnymi łazienkami.
Campy oferujące namioty ala bubble będą znajdowały się poza obszarem chronionym lub na jego obrzeżach. Są campy, które znajdują się przy głównej drodze i można do nich dojechać autem.
Ok, ale teraz pytanie jak to wygląda w praktyce? Prawda jest taka, że jeśli jesteś pierwszy raz na Wadi Rum to nie będzie miało to większego znaczenia, bo wrażenie zrobi na Tobie już sama okolica. Tutaj samodzielnie musisz dokonać wyboru, wszystko zależy od budżetu, którym dysponujesz, w jakich warunkach chcesz spać i jak długi jeep tour wybierzesz. Osobiście polecam operatora nr 1, bo moim zdaniem klimat w campach jest bardziej tradycyjny i unikalny, całodniowy jeep tour zdecydowanie lepszy.
Skąd masz wiedzieć który camp jest gdzie? Po nazwisku gospodarza które często będzie na profilu w social mediach. Zapytaj, gdzie masz zostawić auto, operator 1 zawsze na parkingu w wiosce Wadi Rum a operator 2 na parkingu Visitors Center, wiosce Disah, przy stacji benzynowej, pod domem Beduina. Po odwiedzanych atrakcjach np. kanion Kazali jest na terenie nr 1 a wyrzeźbione twarze na terenie operatora 2. Na bookingu często podana jest lokalizacja campu.
Jak dokonać rezerwacji?
Booking czasem jest tylko wabikiem. Jeśli myślisz, że możesz spać na pustyni za 1 dinara to muszę Cię rozczarować. Unikaj campów, które mają takie ceny, skasują Cię później więcej za jeep tour, transfer z wioski, czy kolację. Pamiętaj, kiedy będziesz już na pustyni zdajesz się na gospodarzy. Wybieraj miejsca z dużą ilością pozytywnych opinii. Ustalaj wszystko przed przyjazdem, poproś o potwierdzenie co zawiera pakiet a za co ewentualnie musisz dodatkowo zapłacić. Najczęściej konwersacja będzie prowadzona na Whatsappie, przez maila lub Booking. Możesz skontaktować się bezpośrednio z campem i poprosić o pakiet lub zarezerwować nocleg na Booking i domówić pozostałe usługi. Często ogłaszają się sami przewodnicy, którzy oferują cały pakiet, wtedy warto dopytać, w jakim campie będziesz spać. Przewodnik z plemienia 1 nie zawiezie Cię na noc do campu z nr 2 – to taka niepisana zasada panująca na Wadi Rum. Unikaj generalnie bardzo natrętnych Beduinów, spamujących wiadomościami. Później będą męczyć Cię cały czas o polecenia i follow. Wybierz miejsce, które odpowiada Twoim oczekiwaniom, niektórzy będą woleli mały camp bez zasięgu i internetu a inni lepsze wyposażenie czy standard.
Unikaj przewodników czekających na turystów przy Visitors Center, to jest loteria. Możesz trafić na super przewodnika, który zabierze Cię do fajnego campu, a możesz też mocno przepłacić i skończyć w kiepskich warunkach. Takiemu przewodnikowi nie wystawisz recenzji, nie znasz jego imienia, często turyści nie mają pojęcia, do jakiego campu przyjechali.
Pamiętaj również, że cena podąża za jakością. Wadi Rum to miejsce turystyczne i z tego żyje 98% mieszkańców wiosek. Jeśli oferta bardzo dobiega od standardowych cen coś jest nie tak. Ustal przed podróżą czy jeep tour będzie prywatny, jeśli masz dołączyć do grupy to jak duża ona będzie. Przy bardzo taniej ofercie jest ryzyko, że przewodnik zabierze na jeepa więcej niż mieści paka osób i część będzie siedziała w środku.
Na co zwracać uwagę rezerwując jeep tour.
Ceny za usługi na pustyni czasem bardzo się od siebie różnią. Na cenę będzie miała wpływ ilość osób, camp i namioty oraz jakość świadczonych usług. Jeep toury mogą się od siebie bardzo różnić. Nie wszyscy przewodnicy będą mówić po angielsku, szczególnie na tyle dobrze, aby poprowadzić dłuższą rozmowę. Przewodnik z doświadczeniem i dobrym językiem będzie pracował za wyższą stawkę. Jeden odbębni tylko swoją robotę, drugi będzie się starał, aby dodatkowo zadbać o Ciebie. O zachodzie słońca możesz wylądować w punkcie gdzie będzie kilkadziesiąt innych aut a możesz być w miejscu, gdzie nie będzie nikogo a Twój przewodnik poda herbatę przygotowaną na ognisku, ciastka i rozłoży koc, aby było Ci wygodniej. Jeden będzie miał w aucie napoje dla Ciebie a drugi każe płacić ekstra za wodę. Czasem sandboarding będzie w cenie a czasem dodatkowo płatny. Lunch może być podany w formie boxów, a może być gotowany na pustyni. Możesz też mieć prywatny tour lub być połączony z inną grupą. Jak widzisz różnic jest dużo, warto porównywać oferty ale też usługi które dana osoba czy camp oferuje. Pytanie też, na czym Tobie zależy 🙂 Jeep tour może trwać już nawet godzinę do całodniowego touru. Polecam min 4h, aby zobaczyć chociaż kilka miejsc i zmieniające się kolory pustyni, aby ją poczuć cały dzień jest idealny.
Co możesz robić na pustyni:
- nocleg w campie
- jeep tour
- trekking po pustyni lub przez kaniony
- wspinaczka np. na Jabal Um Adaami (najwyższa góra Jordanii) czy Burdah Rock Bridge
- sandboarding
- przejażdżki na wielbłądach
- przejażdżki konną
- campingi poza campem, pod gołym niebem
- lot balonem (jest jedna firma, która to oferuje 130 JD/os)
Wstęp na Wadi Rum kosztuje 5 JOD, jeśli posiadasz Jordan Pass jest bezpłatny. Dzieci poniżej 12 roku życia zwolnione są z opłat. Wjazd własnym jeepem to dodatkowy koszt 20 JOD/dzień.
Wadi Rum to moje ulubione miejsce w Jordanii, zawsze kiedy mam dość miasta uciekam na pustynię. Spędziłam na niej dużo czasu poznając funkcjonowanie campów, beduinów i ich tradycje. Jeśli potrzebujesz porady czy pomocy w zaplanowaniu pobytu zawsze możesz się ze mną skontaktować 🙂